Pages

मिथिलाक पर्यायी नाँवसभ

मिथिलाभाषाक (मैथिलीक) बोलीसभ

Powered By Blogger

Saturday 3 April 2021

पद्य - २४‍५ - प्लास्टिक पन्नी जुनि डाहू (बाल कविता)

 प्लास्टिक पन्नी जुनि डाहू (बाल विज्ञान कविता)

 



 

भारत सरकारक नारा अछि,

स्वच्छ ओ सुन्नर  भारत ।

तेँ कचरासब खड़रि बहारल,

आगि  लगा कऽ  जारब ।।

 

आगिक संसर्गें  पवित्र सब,

छै  से  पुरनका  कहबी ।  

कचरा केर  आसान व्योंत,

कागज वा गोबर - कर्सी ।।

 

मुदा  एखनुका   कचरामे,

पन्नी आ प्लास्टिक बेस ।

तकरा जरने  वायुक दूषण,

बाढ़ैछ   साँसक  क्लेश ।।

 

कार्बन-डाइ-ऑक्साइड बढ़ैछ,

नञि बेसी चिन्ताक बात ।

गाछ-बिरिछ तकरा बदलामे,

दैछ  ऑक्सीजन  साफ ।।*

 

पर  ओकरो   बेसी  मात्रा,

करइछ  दूषणक समस्या ।

हरियर घऽर प्रभाव एखनुका,

अछि  बड़ पैघ समस्या ।।*

 

मुदा जारने प्लास्टिक-पन्नी,

‘डाइ-ऑक्सिन’   निकलैछ ।*

अति-अतिसूक्ष्म प्रमाण मुदा,

बड़ घातक विष से होइछ ।।

 

साँससँ सीधे  पसरि  खूनमे,

सौंसे     देह     फिरैछ ।

कैन्सरजनक छी, संगे बहुतो,

हार्मोनक   दुःख    दैछ ।।

 

प्लास्टिक - पन्नी जुनि डाहू,

कचरासँ  बीछि   निकालू ।

पुनर्चक्र  लेल  बेचू  अथवा,

माटि  खोधि  कऽ  गाड़ू ।।*

 

भारत स्वच्छ हो नीक मुदा,

की उचित छियै - से बूझू ।

नव कचरा, तकरा निपटानक

उचित   तरीका   सीखू ।।*

 

* - गाछ - बिरिछ सेहो आन जीव जेकाँ साँस लेबाक प्रक्रियामे (श्वसन प्रक्रियामे) ऑक्सीजनहि लैछ आ कार्बन-डाइ-ऑक्साइड छोड़ैछ । मुदा प्रकाश-संश्लेषणक प्रक्रियामे जतबा कार्बन-डाइ-ऑक्साइड लैछ ओतबहि ऑक्सीजन छोड़ैछ । तेँ सामान्य भाषामे कहल जाइछ जे हरियर गाछ-बिरिछ कार्बन-डाइ-ऑक्साइड ग्रहण कए ऑक्सीजन दैत अछि । आ इएह ऑक्सीजन चक्र (Oxygen Cycle) थिक ।

* - वायुमण्डलमे कार्बन-डाइ-ऑक्साइड नामक गैस केर मात्रा बढ़लासँ हरियर घऽर प्रभाओ/प्रभाव (Green House Effect) केर निर्माण होइछ । सामान्यतः सूर्यकिरिन केर माध्यमसँ जे ऊष्मा-ऊर्जा धरतीकेँ भेटैछ ओकर बहुत पैघ भाग विकिरणक माध्यमेँ धरतीसँ बाहर बाहरी/बाह्य अन्तरिक्षमे पुनः आपिस भए जाइत अछि । एहिसँ अपन पृथिवी आवश्यतासँ बेसी गर्म नञि होइछ । कार्बन-डाइ-ऑक्साइडक बढ़ल मात्रा एहि विकिरण प्रक्रियामे बाधक होइत अछि । गर्मी धरतीक वायुमण्डलमे आबि तँऽ जाइत अछि मुदा अपेक्षित गतिसँ बाहर नञि जाए पाबैत अछि । तेँ पृथिवीक औसत तापमान बढ़ए लगैत अछि । इएह हरियर घऽर प्रभाओ कहबैत अछि ।

* - प्लास्टिक-पन्नी आदिकेँ डाहलासँ कार्बन-मोनो-ऑक्साइड आ कार्बन-डाइ-ऑक्साइड केर अतिरिक्त डाइ-ऑक्सिन/डाइ-ऑक्जिन (Dioxins) नामक रसायनिक पदार्थक समूहक उत्सर्जन वायुमण्डलमे होइछ जे पर्यावरण ओ जीवक स्वास्थ्यक लेल बहुत घातक होइत अछि । ई रसायनिक पदार्थ जल्दी अपघटित नञि होइत अछि आ साँस-सम्बन्धी बेमारी, कैन्सर आदि उत्पन्न करैछ । संगहि ई गर्भस्थ-शिशुकेँ सेहो बड्ड नोकशान पहुँचबैछ ।

* - एकर प्रतिकारक सभसँ नीक उपाए अछि जे प्लास्टिक-पन्नी आदिक उपयोग नञि करी मुदा से आजुक समएमे संभव नञि । परञ्च एतबा तँऽ अवश्य कएल जाए सकैत अछि जे ओकरा डाहल वा जराओल नञि जाए । जँ जैविक अपशिष्ट कचरासभकेँ जराएब आवश्यकहि होअए तँऽ ओहिमेसँ प्लास्टिक-पन्नी आदिकेँ बीछि कऽ अलग कए ली । ओकरा या तँऽ बेचि दी जतएसँ ओ पुनर्चक्रण प्लांट धरि पहुँचि जाएत । जँ कोनहु उपाए नञि तँऽ माटि तऽरमे दबा दी, यद्यपि ई पुर्ण-उचित उपाए नञि छी तथापि जरएबासँ कम घातक छी ।

* - स्वच्छताक नाम पर सोझेँ पन्नी-प्लास्टिकबला कचराकेँ डाहि देब दोसराकेँ उछन्नर देब थिक, पुर्णतः अमानवीय थिक । सभ पक्ष विचारि कऽ काज करी ।






No comments:

Post a Comment